Έθιμα του τόπου μας
Τα έθιμα του Σεπτεμβρίου
Ο μούστος είναι αποτέλεσμα του τρύγου και της αποθέωσης του αμπελιού που καλλιεργείται κυρίως για τον καρπό και τα παράγωγα του όπως μούστος, πετιμέζι, κρασί, τσίπουρο, σταφίδες, μαρμελάδα και γλυκό του κουταλιού ενώ και τα αμπελόφυλλά, χρησιμοποιούνται στη μαγειρική.
Το σταφύλι μαζί με το σιτάρι και την ελιά αποτελούν την τριάδα που καθορίζει την ταυτότητα της Μεσογείου.
Την εποχή του τρύγου, που ήταν κορυφαία στιγμή της αγροτικής ζωής στις περιοχές με αμπέλια, η μουσταλευριά ήταν το ελαφρύ γλύκισμα της σπιτικής κουζίνας που αξιοποιούσε με τον πιο λιτό τρόπο τον ολόφρεσκο μούστο, δώρο των σταφυλιών και των μεσογειακών χωμάτων. Όλο τον Σεπτέμβρη -κατά περιοχές ήδη από τον Αύγουστο-, σπανιότερα από τον Ιούλιο με κάποιες ποικιλίες που ωρίμαζαν πρώιμα- και μέχρι τον Οκτώβρη ο περίσσιος μούστος βραζόταν και και συμπυκνωνόταν για να γίνει πετιμέζι. Με αυτό φτιάχνονταν εκτός των άλλων και τα μυρωδάτα μουστοκούλουρα.
Σήμερα υπάρχουν πολλές συνταγές με μούστο και πετιμέζι, άλλες καθαρά ελληνικές και άλλες που ήρθαν με τους Έλληνες της Μικράς Ασίας. Χαρακτηριστικές μικρασιατικές συνταγές είναι τα ρετσέλια, για την παρασκευή των οποίων έβραζαν κυδώνια, πορτοκάλια, μήλα, σύκα ακόμα και ντομάτες ή γλυκιά κολοκύθα σε μούστο, οι παχιές κρέμες με βουβαλίσιο γάλα και πετιμέζι και ο μυρωδάτος κόκκινος καβουρδισμένος χαλβάς. Στη βόρεια Ελλάδα φτιάχνουν πολύ σουτζούκια -που ενίοτε θα τα συναντήσετε και ως κιοφτέρια ή μουστοσάλαμα. Υπάρχουν επίσης πολλές παραλλαγές για μουσταλευριά, μουστόπιτα και μουστοκούλουρα.
Παρακάτω σας προτείνουμε συνταγή για Μουστοκούλουρα μαλακά με σταφίδες της Νεκταρίας Κοκκινάκη.
Υλικά
- 200ml. πετιμέζι
- 200ml ελαιόλαδο
- 100γρ. ζάχαρη
- 200ml φρέσκο χυμό πορτοκάλι
- 1 ½ κουταλάκι σόδα
- 2 κουταλάκια κανέλα
- ¼ κουταλάκι γαρύφαλλο
- ¼ κουταλάκι μοσχοκάρυδο
- Ξύσμα από ένα πορτοκάλι
- 150γρ. σταφίδες
- 1 κουταλιά κακάο (προαιρετικά, αν θέλουμε να πάρουν τα μουστοκούλουρα σκούρο χρώμα)
- 1 μπεικιν παουντερ
- 1-1,2 κιλά αλεύρι Γ.Ο.Χ.
Εκτέλεση
- Σε ένα μπολ ανακατεύουμε με το χέρι , το πετιμέζι με το ελαιόλαδο και τη ζάχαρη. Διαλύουμε σε ένα ποτήρι το χυμό με τη σόδα (προσεκτικά, θα πρέπει να έχουμε το ποτήρι πάνω από το μπολ γιατί αφρίζει) και προσθέτουμε στα υπόλοιπα υγρά.
- Ρίχνουμε τα μυρωδικά, το ξύσμα πορτοκαλιού, τις σταφίδες και το κακάο και ανακατεύουμε. Αναμιγνύουμε το αλεύρι με το μπεικιν παουντερ και προσθέτουμε σταδιακά ζυμώνοντας πολύ καλά μέχρι να έχουμε μια μαλακιά ζύμη.
- Αφήνουμε να ξεκουραστεί για μια ώρα και πλάθουμε μικρά κουλουράκια (θα μας βγάλει περίπου 50 κομμάτια).
- Βάζουμε τα μουστοκούλουρα σε ένα ταψί με αντικολλητικό χαρτί και ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 170 βαθμούς αέρα για 15-20 λεπτά ανάλογα με το μέγεθος.
