Τα καζανέματα ανά την Ελλάδα. 

Από τις λίμνες της Μακεδονίας έως τις κορφές του Ψηλορείτη και από τα καζάνια του Έβρου, έως τα «χαζάνια» της Νάξου, κάθε φθινόπωρο οι φωτιές ανάβουν, και τα στέμφυλα αποστάζονται στη διάφανη, κρυστάλλινη ρακή.

Από τον Ελευθέριο Βενιζέλο έως τo σήμερα

Ο θεσμός του ρακοκάζανου θεσμοθετήθηκε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο το 1920 οπότε και δόθηκαν άδειες ρακοκάζανου στους αμπελουργούς, προκειμένου να έχουν τη δυνατότητα παραγωγής τσικουδιάς από τα σταφύλια τους.

Τα καζάνια στήνονται από τα μέσα Οκτωβρίου ως τις αρχές Δεκεμβρίου, για την απόσταξη των στέμφυλων, -τσίκουδα λέγονται σε πολλά μέρη-, που μένουν μετά το πάτημα και την εξαγωγή του μούστου.

Θερμαντική το χειμώνα και δροσιστική το καλοκαίρι, παγωμένη από το ψυγείο και ποτέ με παγάκια, ρέει άφθονη σε γάμους, χαρές και καθημερινές στιγμές.

Οι μερακλήδες καζανάρηδες και τα σωστά γράδα

Για να πάρουν μια καλή ποιότητα ρακής, πρέπει η κεφαλή και η ουρά να φύγει. Η πρωτόρακη, περίπου το πρώτο κιλό που βγαίνει, απομακρύνεται και κρατιέται ουσιαστικά το σώμα, η κορυφαία ποιότητα ρακής. Μετρούν το οινόπνευμά της με το γράδο και θεωρούν καλή ρακή εκείνη που κυμαίνεται από 17-19 γράδα. Συνήθως μια ρακή είναι 18-18,5 γράδα, που αντιστοιχεί σε 450 οινοπνεύματος.

Η κάθε καζανιά χωράει περίπου 130 κιλά στέμφυλα με μούστο, ενώ χρειάζονται μιάμιση με δύο ώρες για να ολοκληρωθεί η διαδικασία. Συχνά το καζάνι δουλεύει εκείνες τις μέρες σε 24ωρη βάση και ο καζανάρης λαγοκοιμάται για λίγες ώρες και συνεχίζει ακάθεκτος. Η απόσταξη είναι μια τέχνη «που δεν διδάσκεται αλλά πρέπει να είσαι παρών, να τη βλέπεις, να σου πουν κάποια μυστικά και να προχωρήσεις να βγάλεις τα δικά σου χαρμάνια».

Οφτές πατάτες, ζαμπόνι και καβουρμάς

Καθώς η φρέσκια ρακή ρέει ζεστή από το σωληνάκι, τη «ρούμπα», οι γλεντιστές στην Κρήτη τη συνοδεύουν με οφτές πατάτες, παξιμάδια, χοχλιούς, ξυλάγγουρα ή σουρωτό γιαούρτι. Στη Μακεδονία ψήνουν λουκάνικα, στη Νάξο, πατάτες τηγανίζονται στο καυτό λάδι, και το ζαμπόνι ψιλοκόβεται με μαεστρία.

Στη Θράκη, ο καβουρμάς γίνεται η ιδανική παρέα της. Στα καζάνια συναντιούνται οι παρέες, αλλά είναι πάντα ευπρόσδεκτος και ο περαστικός. Εδώ γιορτάζεται η σοδειά και η χαρά της ζωής, σε μια φθινοπωρινή μάζωξη, ως υπόσχεση ότι θα αντέξουμε κι αυτόν τον χειμώνα.

Ο Οκτώβριος, πήρε την ονομασία του από τη λατινική λέξη Octo (= οκτώ), επειδή στο αρχαίο δεκάμηνο ρωμαϊκό ημερολόγιο ήταν ο όγδοος στη σειρά μήνας. Λέγεται αλλιώς και Οκτώβρης ή Τρυγομήνας, είναι ο δεύτερος μήνας του φθινοπώρου, και κατά παράδοση ο μήνας της σποράς γι’ αυτό και αλλού έχει το όνομα Σποριάτης ή Σποριάς ή Σπαρτός. Ο Οκτώβριος είναι η εποχή με τα πρωτοβρόχια και τα χρυσάνθεμα, που βαφτίστηκαν αϊδημητριάτικα. Είναι η εποχή που πρωτανθίζουν τα κυκλάμινα σε πλαγιές και βράχια.

Το έθιμο των Χειμαδιών
Για τους κτηνοτρόφους ο μήνας αυτός είναι γνωστός για τα «χειμάδια». Το έθιμο, που θέλει τους βοσκούς να φεύγουν από τα βουνά και να κατεβαίνουν στα πεδινά, με σκοπό να βρουν ευνοϊκότερες συνθήκες για τα ζώα τους. Η μεταφορά των ζώων συνεχίζει να γίνεται ακόμα και σήμερα με τους κτηνοτρόφους να περπατάνε 200 και 300 χιλιόμετρα με τα πόδια.

Η μεγάλη του Γιορτή
Η γιορτή που ξεχωρίζει μέσα στο μήνα είναι αυτή του Αγίου Δημητρίου στις 26 στην οποία οφείλει και την ονομασία του «’Αι-Δημητριάδης» ή «Αι-Δημήτρης»

Στιγμές που ξεχώρισαν
Ο Οκτώβριος σχετίζεται με μεγάλες στιγμές του νεότερου Ελληνισμού. Στις 26 Οκτωβρίου 1912 απελευθερώθηκε η Θεσσαλονίκη από τον ελληνικό στρατό, στις 28 Οκτωβρίου 1940 η σπουδαία άρνηση του Μεταξά "ΟΧΙ" στις ιταλικές αξιώσεις και στις 12 Οκτωβρίου 1944 η γαλανόλευκη κυμάτισε και πάλι στην Ακρόπολη.

Οι λιτανείες για βροχή το μήνα Οκτώβριο και τα πρωτοβρόχια
Ο Οκτώβρης είναι ο καταλληλότερος μήνας για σπορά. Για να σπείρει ο γεωργός πρέπει πρώτα να βρέξει- τα πρωτοβρόχια είναι απαραίτητα για τη σπορά. Κι αν δε βρέξει; Τι γίνεται τότε; Τότε γίνεται λιτανεία. Οι κάτοικοι του χωριού συγκεντρώνονται στην εκκλησία και, αφού διαβάσει ο παπάς ειδική ευχή, παίρνουν τις εικόνες και ξεχύνονται στον κάμπο, με τον παπά επικεφαλής να ψέλνει. Με τη λιτανεία-προσευχή και σεβασμό στο Θεό, οι αγρότες παρακαλούν το Θεό για να φέρει βροχή.