Πολυσπόρια Σαλάτα

Θέλετε να μιλήσουμε για παλικάρια, ή για ψαροκόλυβα; Ή μήπως περισσότερο θα σας ενδιέφερε να μάθετε για φωτοπάπουδα, βαρβάρα ή μαγεριά; Λοιπόν, τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά απ' όσο φαίνονται μιας και θα μιλήσουμε ουσιαστικά μόνο για τα πολυσπόρια, το μαγειρικό ανακάτεμα δηλαδή των καρπών, που απαντάται σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, παίρνοντας κατά περίπτωση όλες τις προαναφερόμενες -κι ακόμα περισσότερες- ονομασίες.

Πρόκειται για ένα έθιμο που τηρείται κυρίως από τα αγροτικά νοικοκυριά και μάλιστα αυτήν ακριβώς την εποχή, που ταυτίζεται με την περίοδο σποράς. Στην πραγματικότητα έχουμε ένα είδος προσφοράς προς την μάνα-γη, που αποτελεί συνέχεια και προσαρμογή στο χριστιανικό εορτολόγιο του αρχαίου εθίμου που ονομαζόταν πανσπερμία, το οποίο δεν σημαίνει παρά "όλοι οι σπόροι" ή, με άλλα λόγια, πολυσπόρια. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτήν την ίδια ζωοδότρα γη οι αρχαίοι μας πρόγονοι την λάτρευαν στο πρόσωπο της θεάς Δήμητρας και της κόρης της Περσεφόνης -προσφέροντάς τους επίσης πανσπερμία- , η οποία, ως σύζυγος του Πλούτωνα, περνούσε την μισή ζωή της στον Κάτω Κόσμο, στα έγκατα της γης, εκεί ακριβώς που ο σπόρος κυοφορείται, πριν αποδώσει στον άνθρωπο τους πολύτιμους καρπούς του.

Η εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου συμπίπτει οπωσδήποτε με την περίοδο της σποράς, αν και σε διαφορετικά στάδιά της, ανάλογα με την περιοχή, γι' αυτό άλλωστε ο λαός μας την αποκαλεί και Αποσπορίτισσα, Μεσοσπορίτισσα ή Πολυσπορίτισσα και στις 21 Νοεμβρίου παρασκευάζει και πηγαίνει στους ναούς τα πολυσπόρια, μια συνταγή που περιλαμβάνει βρασμένα δημητριακά αναμεμειγμένα με όσπρια, παντρεύοντας στο ίδιο τσουκάλι σιτάρι, κριθάρι, καλαμπόκι, σίκαλη, κουκιά, ρεβίθια, φασόλια, λαθούρια, φακές και κάθε άλλο βρισκούμενο. Η ημερομηνία του εθίμου μπορεί να μετακινηθεί ως την γιορτή του Αγίου Ανδρέα, στις 30 Νοεμβρίου ή το αργότερο ως τα Νικολοβάρβαρα, στις αρχές Δεκεμβρίου.

Στην Θράκη, στην Ήπειρο, την  Θεσσαλία, αλλά και στην Κρήτη και την Κεφαλλονιά, τα πολυσπόρια μοιράζονται, αφού πρώτα ευλογηθούν στην εκκλησία, τόσο στους πιστούς που συμμετέχουν στην Λειτουργία, όσο και στους γείτονες, ακόμα δε και στα ζώα της οικογένειας και κυρίως σε αυτά που μοχθούν μαζί με τα αφεντικά για την άροση και σπορά της γης. Σκοπός η επίτευξη αφθονίας στην παραγωγη των καλλιεργούμενων από την οικογένεια ειδών. Εμπλουτισμένα με ζάχαρη, σταφίδες, ξηρούς καρπούς, ενίοτε και σε αλμυρή εκδοχή, τα πολυσπόρια θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν και ως εορταστικά κόλλυβα, εξ ου και η ονομασία ψαροκόλυβα.

 

 

Υλικά

• 100γρ. φασόλια ξερά
• 100γρ. φακές
• 100γρ. ρεβίθια
• 100γρ. σιτάρι
• 100γρ. καλαμπόκι κατεψυγμένο

Για το σερβίρισμα

• Εξαιρετικό παρθένο Ελαιόλαδο
• Ξύδι λευκό ή χυμό λεμονιού
• Φρέσκα κρεμμυδάκια
• Ψιλοκομμένο μαϊντανό
• Αλάτι πιπέρι

 

Εκτέλεση

1. Από την προηγούμενη το βράδυ βάζουμε σε χωριστά μπολάκια να  μουλιάσουν σε αρκετό νερό με λίγο  αλάτι τα φασόλια και τα ρεβίθια.
2. Την επόμενη μέρα ξεπλένουμε δυο  φορές τα όσπρια που έχουμε μουλιάσει.Σε μια βαθιά κατσαρόλα  ρίχνουμε τα ρεβίθια, τα φασόλια και τις φακές. Συμπληρώνουμε με αρκετό νερό και βράζουμε για 10 λεπτά. Σουρώνουμε και αντικαθιστούμε με καθαρό νερό.
3. Ψήνουμε σε μέτρια θερμοκρασία για περίπου 1 ώρα μέχρι να μαλακώσουν. Τα τελευταία 15  λεπτά ρίχνουμε το σιτάρι, το καλαμπόκι και αλατίζουμε.
4. Σουρώνουμε και προσθέτουμε  τα φρέσκα κρεμμύδια, μαϊντανό, εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο και ξύδι. Τέλος αλατοπιπερώνουμε και σερβίρουμε.

 

Καλή επιτυχία!

Συνταγή: Νεκταρία Κοκκινάκη, Κείμενο: Κατερίνα Μαρινάκη, Επιμέλεια κειμένου: Νεκταρία Κοκκινάκη, Φωτογραφία: Μιχάλης Χριστοδουλάκης